ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΡΚΟΥΛΑΣ



ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥ

Αποσπάσματα συνέντευξης στη Δημόσια Τηλεόραση και στις δημοσιογράφους Ο. Λιναρδάτου και Σ. Χριστοφιλέα

ΗΜ/ΝΙΑ:

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ
Υπηρεσία Ενημέρωσης και
Δημόσιας Διπλωματίας

Αθήνα, 27 Νοεμβρίου 2013

Αποσπάσματα συνέντευξης ΥΦΥΠΕΞ Δ. Κούρκουλα στη Δημόσια Τηλεόραση και στις δημοσιογράφους Ο. Λιναρδάτου και Σ. Χριστοφιλέα

Για τις πολιτικές εξελίξεις στην Γερμανία

Είναι πάρα πολύ σημαντικά αυτά που συμβαίνουν στη Γερμανία για όλη την Ευρώπη. Ελπίζω ότι θα ολοκληρωθεί η διαδικασία για την Κυβέρνηση συνασπισμού και είναι πολύ θετικό, για την Ελλάδα, να συμμετέχουν και οι Σοσιαλδημοκράτες στην Κυβέρνηση, οι οποίοι, επανειλημμένα, έχουν εκφραστεί με θέσεις πολύ πιο κοντά στις ελληνικές. Ότι δηλαδή ναι μεν χρειάζεται η δημοσιονομική πειθαρχία, αλλά, παράλληλα, χρειάζεται, πλέον, να υπάρξει ειδική δράση κατά της ανεργίας και υπέρ της ανάπτυξης.

Χθες, είχα την ευκαιρία να συνομιλήσω με τον κ. Martin Schulz, τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που είναι και μέλος των Σοσιαλδημοκρατών, ο οποίος συναντήθηκε και με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με τον Πρωθυπουργό και με τον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης. Είναι ένας πιστός φίλος της Ελλάδας. Ο κ. Schulz, ο οποίος είναι και υποψήφιος του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος για την Προεδρία της Επιτροπής μετά τις ευρωεκλογές, έχει επανειλημμένα κάνει και εδώ στην Αθήνα πολύ θετικές δηλώσεις, ενθαρρυντικές. Διατύπωσε, και γραπτώς μάλιστα, την ευαρέσκειά του, για την προετοιμασία της Ελληνικής Προεδρίας, αλλά αυτό που έχει μεγάλη σημασία είναι ότι χρειαζόμαστε μια γερμανική Κυβέρνηση με πιο ευρύ πνεύμα προσέγγισης των προβλημάτων.

Φαίνεται πως βαδίζουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Νομίζω ότι θα είναι πολύ θετικό, στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου, να υπάρχει ήδη Κυβέρνηση στη Γερμανία, ώστε να μπορέσουν να προχωρήσουν πολύ σημαντικά ζητήματα, τα οποία θα προχωρήσουμε κι εμείς στην Προεδρία μας, όπως, φερ’ ειπείν, το ζήτημα της Tραπεζικής Ένωσης.

Η ευρωπαϊκή πολιτική αποτελούσε ένα πολύ μεγάλο κομμάτι των διαπραγματεύσεων μεταξύ των Χριστιανοδημοκρατών και των Σοσιαλδημοκρατών. Ελπίζω ότι θα μπούμε σε μια νέα περίοδο ευρωπαϊκής πολιτικής της Γερμανίας, το οποίο θα έχει θετικές επιπτώσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση γενικότερα.

Για τις Προτεραιότητες της Ελληνικής Προεδρίας

Η κρίση, δυστυχώς, δεν είναι μόνο ελληνική, είναι ευρωπαϊκή. Η λύση δεν μπορεί να είναι ελληνική, πρέπει να είναι ευρωπαϊκή. Αυτό το λέμε εδώ και καιρό και γι’ αυτό το λόγο στις προτεραιότητες της Προεδρίας μας συμπεριλαμβάνεται ακριβώς η ανάπτυξη και η καταπολέμηση της ανεργίας. Επίσης, θα είναι η θεσμική ολοκλήρωση της οικονομικής και νομισματικής Ένωσης, ώστε το ευρώ να μπορεί να αντέχει σε κρίσεις.

Γιατί είναι γεγονός ότι η πρόσφατη βαθιά παγκόσμια κρίση, μας βρήκε απροετοίμαστους. Η Τραπεζική Ένωση έχει πολύ μεγάλη σημασία, διότι, μέσω της Τραπεζικής Ένωσης, θα υπάρξει μια μείωση της διαφοράς επιτοκίων, που σήμερα τιμωρεί τις επιχειρήσεις του νότου, που πρέπει να δανείζονται -εάν βρουν ρευστότητα- με πολύ μεγαλύτερα επιτόκια.

Εμείς, βεβαίως, έχουμε βάλει στις προτεραιότητές μας και το θέμα της πιο ολοκληρωμένης πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μετανάστευση, νόμιμη και παράνομη. Είναι κάτι το οποίο θα προωθήσουμε στην Προεδρία μας.

Έχουμε πάρει πρωτοβουλίες με την Ιταλία, την Κύπρο, τη Μάλτα και την Ισπανία για το θέμα. Στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής και στο πρόσφατο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, και ο Πρωθυπουργός, ο κ. Σαμαράς, και ο Υπουργός Εξωτερικών, ο κ. Βενιζέλος, έθεσαν το θέμα και υπάρχει ένα ημερολόγιο διαφόρων αποφάσεων που θα ληφθούν κατά τη διάρκεια της Προεδρίας μας.

Στόχος μας, είναι να προσπαθήσουμε να περάσουμε ακριβώς αυτή την ιδέα, ότι δηλαδή δεν μπορεί να είναι αξιόπιστη η Ευρωπαϊκή Ένωση εάν δεν υπάρχει μία πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση ευρωπαϊκή, και όχι μόνο εθνική, για την μεταναστευτική πολιτική.

Δεν είναι μόνο θέμα της Ελλάδας, δεδομένης μάλιστα και της ανασφάλειας και της ρευστότητας που υπάρχει σε όλη τη γειτονιά μας. Δεν μπορεί μία ή δυο χώρες να επωμίζονται μόνες, χωρίς αλληλεγγύη, όλο το βάρος είτε των μεταναστών, των παράνομων μεταναστών, είτε των προσφύγων πολέμου.

Τέταρτη προτεραιότητα της Προεδρίας μας αποτελεί η ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική. Είναι φυσικό για την Ελλάδα, ως θαλάσσια χώρα, να επιθυμεί την προώθηση αυτής της πολιτικής. Θέλω να το τονίσω – διότι υπάρχουν καλόπιστες ή κακόπιστες παρεξηγήσεις – ότι αυτό δεν αφορά μόνο στη ναυτιλία ή τις ναυτιλιακές μεταφορές, αφορά και την εκμετάλλευση της θάλασσας για ενεργειακούς πόρους, αφορά τις θαλάσσιες Ζώνες. Είναι πάρα πολύ σημαντική. Λυπάμαι που στο επικοινωνιακό μέσο του ΣΥΡΙΖΑ, παραδείγματος χάριν, στην «Αυγή», διάβασα μια ερμηνεία τελείως πεζή, για να το πω διπλωματικά, ότι κάνουμε τα γλυκά μάτια στον εφοπλισμό.

Είναι μια πολιτική, η οποία ξεκίνησε ήδη από την Κυπριακή Προεδρία. Εμείς θα προσπαθήσουμε να την επεκτείνουμε, αλλά νομίζω ότι είναι ανάξιο σχολιασμού το να βγαίνει τώρα το δημοσιογραφικό μέσο του ΣΥΡΙΖΑ και να κατηγορεί τον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης ότι κάνει τα γλυκά μάτια στους εφοπλιστές, λες κι αυτό θα ήταν κακό, εντάσσοντάς αυτή την πολύ σημαντική ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική στις προτεραιότητές μας.

Ειλικρινά, εκπλήσσομαι και λυπάμαι διότι η «Αυγή» στο παρελθόν είχε τιμηθεί και από υπογραφές Αριστερών διανοουμένων και κρατούσε ένα επίπεδο σοβαρότητας. Τον τελευταίο καιρό, δυστυχώς, δεν την αναγνωρίζω.

Για τις συνέπειες της κρίσης στην ανάπτυξη

Δεν πρέπει να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν κατόρθωσε να αντιμετωπίσει έγκαιρα αυτή τη μεγάλη κρίση και γι’ αυτό υπάρχει μια μεγάλη κρίση αξιοπιστίας. Υπάρχει μια απομάκρυνση των Ευρωπαίων πολιτών από την ιδέα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Υπάρχει μια δυσπιστία όσον αφορά στην αποτελεσματικότητα των ευρωπαϊκών θεσμών και αυτό είναι πάρα πολύ επικίνδυνο.

Ό,τι έχει χτιστεί τα τελευταία 40-50 χρόνια και έχει δώσει φοβερά θετικά αποτελέσματα για την Ευρώπη – και δεν μιλάω μόνο για την εμπέδωση της ειρήνης – έχει δώσει ευημερία, σταθερότητα, δημοκρατία. Αυτό δεν πρέπει να τεθεί σε κίνδυνο. Εμείς πιστεύουμε ότι χρειάζονται άμεσα μέτρα για να ξανακερδίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση την αξιοπιστία της.

Δεν είναι εύκολο σε τέτοια βαθιά κρίση, με τέτοια δημοσιονομικά ελλείμματα διότι η δημοσιονομική προσαρμογή είναι απαραίτητη. Δεν υπάρχει βιώσιμη ανάπτυξη αν δεν βάλεις πρώτα τάξη στα δημοσιονομικά σου. Από την άλλη όμως δεν είναι δυνατό, δεν είναι ανεκτό να υπάρχουν τέτοια επίπεδα ανεργίας και να υπάρχει τέτοια διαφορά μεταξύ των χωρών του Νότου και του Βορρά. Νομίζω ότι αυτό γίνεται συνείδηση πλέον σε όλους. Βεβαίως, οι ευρωεκλογές αποτελούν ένα μεγάλο ορόσημο, το οποίο θα σημαδέψει και την Προεδρία μας.

Το Ευρωκοινοβούλιο θα έχει την τελευταία του Ολομέλεια τον Απρίλιο. Άρα, έχουμε μόνο τρεις – τέσσερις μήνες, για να περάσουμε σημαντικά νομοθετήματα μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Από την άλλη, όμως, τίθεται στο τραπέζι η μεγάλη συζήτηση, για το μέλλον της Ευρώπης, η οποία είναι μια πολιτική συζήτηση. Άρα, η Προεδρία μας δεν θα είναι μόνο διαχειριστική, θα είναι και πολιτική.

Το «στοίχημα» της Προεδρίας

Ένας από τους λόγους, για τους οποίους πρέπει η κρίση να ξεπεραστεί γρήγορα, είναι για να μπορέσει να διατηρηθεί αυτό το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο, το οποίο αποτελεί συστατικό στοιχείο της ευρωπαϊκής ιδέας.

Η Ελλάδα έχει κάνει ήδη τέσσερις επιτυχημένες Προεδρίες στο παρελθόν. Το 2003 η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν διαφορετική. Τότε, η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε 15 μέλη, σήμερα απαριθμεί 28.

Τί σημαίνει πρακτικά η Προεδρία; Σημαίνει ότι σε όλα τα επίπεδα των Συμβουλίων, των ομάδων εργασίας που είναι πολλές, εκατοντάδες, ενώ μέχρι τώρα είχαμε μόνο ένα εθνικό εκπρόσωπο, τώρα θα έχουμε και τον Πρόεδρο και τον εθνικό εκπρόσωπο, είτε αυτό γίνεται στις Βρυξέλλες, είτε αυτό γίνεται στην Αθήνα.

Πολλές από αυτές τις συναντήσεις, 120 συγκεκριμένα, θα γίνουν στην Αθήνα. Η συντριπτική πλειοψηφία των συναντήσεων θα γίνει στο Ζάππειο. Πήραμε αυτή την απόφαση για να μειώσουμε το διπλωματικό, γραφειοκρατικό τουρισμό και άρα να μειώσουμε τα έξοδα. Ένας πρώτος στόχος είναι να κάνουμε μια πολύ οικονομική, σπαρτιατική, Προεδρία.

Το τονίζω αυτό. Αυτό απαιτούν και οι καιροί αλλά αυτό είναι και ο συμβολισμός που θέλουμε να δείξουμε και έναντι της Ευρώπης, έναντι των δανειστών μας και έναντι του ελληνικού λαού, που υπόκειται σε πολύ μεγάλες θυσίες, για να μειωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα. Πιστεύω ότι θα καταφέρουμε να έχουμε το μικρότερο προϋπολογισμό σε σχέση με όλες τις Προεδρίες των τελευταίων ετών.

Αυτές οι 120 συναντήσεις, που η κάθε μια έχει 28 κράτη – μέλη, έχει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχει το Συμβούλιο, άρα μιλάμε για πολυπληθείς αντιπροσωπείες. Υπολογίζουμε ότι θα έχουμε πάνω από 15-16 χιλιάδες διανυκτερεύσεις και γύρω στις 20.000 αφίξεις μόνο από τις επίσημες διοργανώσεις που κάνει η Ελληνική Κυβέρνηση. Τον συντονισμό έχει το Υπουργείο Εξωτερικών.

Επ’ ευκαιρία της Προεδρίας θα γίνουν και πάρα πολλές άλλες εκδηλώσεις: συνέδρια, σεμινάρια μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και άλλων Οργανισμών. Άρα, η Ελλάδα θα είναι για ένα διάστημα πράγματι στο επίκεντρο των ευρωπαϊκών δρόμων.

Είναι πολύ σημαντικό αυτό που λέτε, «να νιώσουμε πάλι ισότιμοι εταίροι», διότι είναι γεγονός ότι ζήσαμε έκτακτες συνθήκες τα τελευταία χρόνια, διότι η τρόικα δεν προβλέπεται μέσα στις Συνθήκες. Εγώ εργαζόμουν στα ευρωπαϊκά όργανα για 30 χρόνια. Έχω διαβάσει όλες τις Συνθήκες, τις ξέρω απ’ έξω κι ανακατωτά. Δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για τρόικα. Ήταν κάτι το έκτακτο. Ούτε προβλέπεται, επίσης, δανεισμός της Ελλάδας από τους εταίρους. Άρα ήταν ένας έκτακτος δανεισμός και ακολουθήθηκαν έκτακτες διαδικασίες, οι οποίες δεν είναι συμβατές με το πνεύμα της ισοτιμίας των κρατών – μελών.

Και γι’ αυτό ακριβώς, αυτό που επείγει είναι να βγούμε από το Μνημόνιο και αυτό προσπαθεί να κάνει η Κυβέρνηση και προσπαθούμε όλοι μας. Δηλαδή, να βγούμε νωρίτερα και να μπορούμε να σταθούμε στα πόδια μας, αυτό που έκανε η Ιρλανδία πριν από δυο εβδομάδες. Ξέρετε, δεν χρειάζονται ούτε μεγαλοστομίες, ούτε λεονταρισμοί, ούτε σκισίματα Μνημονίων. Ο Ιρλανδός εκπρόσωπος πήγε στο Συμβούλιο και είπε «Ευχαριστούμε πολύ για τη βοήθειά σας, από αύριο δεν χρειαζόμαστε άλλο».

Εγώ ονειρεύομαι αυτή την ώρα και νομίζω ότι θα έρθει πολύ νωρίτερα από ό,τι πιστεύουμε, διότι η Ελλάδα θα μπει σε αναπτυξιακή πορεία το 2014. Είναι τεράστιες οι θυσίες που κάναμε και η ζημιά που πάθαμε μέχρι τώρα. Αλλά τώρα μπαίνουμε σε αναπτυξιακή πορεία, έχουμε δημοσιονομικό πρωτογενές πλεόνασμα. Θα είναι πολύ μεγαλύτερο του χρόνου.

Ήδη αρχίζει η αναβάθμιση της Ελλάδας και από επενδυτικούς οίκους και από οίκους αξιολόγησης. Αν λοιπόν μπούμε σε θετική τροχιά, εφόσον υπάρξει πολιτική σταθερότητα, νομίζω ότι η ανάπτυξη μπορεί να είναι πολύ ραγδαία. Επί χρόνια, δεν είχαμε κάνει πάρα πολλές αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που έπρεπε να τις κάνουμε, ούτως ή άλλως, με ή χωρίς τρόικα, τώρα αυτές σιγά – σιγά γίνονται. Νομίζω ότι οι δημιουργικές δυνάμεις της οικονομίας θα απελευθερωθούν και θα μπορέσουμε να έχουμε μεγάλη ανάπτυξη.

Δεν θέλω να λέω ωραία λόγια μόνο, διότι ξέρω ότι η κατάσταση πολλών συμπολιτών μας είναι πολύ δύσκολη. Αλλά εγώ, εφόσον δεν έχω δει κάποιο άλλο ολοκληρωμένο πρόγραμμα εξόδου, δεν βλέπω παρά μόνο αυτό.

Επισημαίνω και δημοσιεύματα του γερμανικού Τύπου, που υπογραμμίζουν το πόσο οικονομική θα είναι η Ελληνική Προεδρία, μεταξύ των οποίων και το πόσο στοίχισε το σήμα. Διότι, δυστυχώς, διαβάζω πολλά κακόβουλα σχόλια σε εφημερίδες σαν κι αυτές που ανέφερα προηγουμένως.

Προσπαθούμε να κινηθούμε με πολύ λίγα μέσα και ανθρώπινους πόρους πολύ περιορισμένους. Γιατί αυτό απαιτούν οι καιροί.

Πρέπει να δείξουμε ότι δεν κάνουμε και σπατάλες.

Στο Υπουργείο Εξωτερικών υπάρχουν εξαιρετικοί συνάδελφοι με μεγάλη εμπειρία. Αυτή τη στιγμή έχουμε ένα Γραφείο Προεδρίας το οποίο στελεχώνεται από 19 άτομα. Λίγοι από άλλα Υπουργεία. Προσλαμβάνουμε τώρα 9 μόνο από την αγορά και αυτό θα είναι όλο. Δηλαδή η πρόσληψη νέων στελεχών από την ελεύθερη αγορά, θα είναι 9 άτομα. Αν δείτε άλλες Προεδρίες είχαν πάνω από 70-80 ή 100 άτομα. Νομίζω ότι αυτό απαιτούν οι καιροί.

Είναι τεράστιο το βάρος, βέβαια, και η ευθύνη που έχουμε αναλάβει. Είναι η οργανωτική προετοιμασία, είναι και η πολιτική προετοιμασία. Διότι θα πρέπει μαζί με το Κοινοβούλιο, μαζί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καθορίσουμε και καθορίζουμε –έχουμε προχωρήσει πολύ σε αυτό – τις προτεραιότητες, ποιά νομοθετήματα θα προωθήσουμε, ποιά θα βάλουμε σε δεύτερη μοίρα.

Άρα, είναι πολύ μεγάλη και η επιρροή που μπορεί να ασκήσει η Προεδρία. Βεβαίως, εμείς θα κάνουμε μια Ευρωπαϊκή Προεδρία. Θέλουμε η Ελλάδα να ξαναμπεί στο κέντρο των ευρωπαϊκών εξελίξεων, όχι πια ως πρόβλημα, αλλά ως μια χώρα που μπορεί να συμβάλλει θετικά ως ενεργός παίκτης.

Για το Κυπριακό

Δεν θα έλεγα ότι πιεζόμαστε. Είναι πάγια θέση και της Δημοκρατίας της Κύπρου και της Ελλάδας ότι θέλουμε λύση του Κυπριακού, διότι αυτή τη στιγμή ένα μεγάλο κομμάτι του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι υπό κατοχή. Άρα είμαστε οι πρώτοι που ενδιαφερόμαστε για μια δίκαιη λύση σύμφωνα με τις αποφάσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών του Συμβουλίου Ασφαλείας. Άρα, με αυτή την έννοια, είμαστε επισπεύδοντες πάντα.

Δυστυχώς, η άλλη πλευρά μέχρι τώρα δεν έχει δείξει διάθεση επίλυσης του προβλήματος. Τώρα λοιπόν έχουν αρχίσει κάποιες συνομιλίες, ακόμη δεν έχουν προχωρήσει θεαματικά. Πρέπει να δούμε τί θα προκύψει από τις συζητήσεις μεταξύ των δυο πλευρών.

Είναι γεγονός ότι η Τουρκία μπαίνει σε προεκλογική περίοδο. Βεβαίως αυτό δεν πρέπει να μας εφησυχάζει. Το γεγονός ότι, ενδεχομένως, όλες αυτές οι απαράδεκτες δηλώσεις να γίνονται για εσωτερική κατανάλωση. Είναι απαράδεκτες ούτως ή άλλως και εμείς τις αντιμετωπίζουμε με ψυχραιμία και έτσι θα συνεχίσουμε να κάνουμε.

Για το «Σκοπιανό»

Αυτό νομίζω ότι είναι ένα ερώτημα που θα έπρεπε καλύτερα να τεθεί στους ομολόγους μου των Σκοπίων. Εμείς, από την πλευρά μας, έχουμε κάνει ό,τι είναι δυνατό, έχουμε κάνει πολύ σημαντικά βήματα.

Εμείς πιστεύουμε και σε αυτή τη διαδικασία. Διότι αυτό είναι το πλαίσιο, στο οποίο πρέπει να βρεθεί η λύση. Εμείς όσον αφορά στην ευρωπαϊκή πορεία και την ευρωατλαντική πορεία όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων είμαστε θετικοί. Πάντα η Ελλάδα ήταν θετική. Είναι αυτή που άνοιξε το δρόμο για την ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση με τη συνάντηση της Θεσσαλονίκης το 2003.

Συνεχίζουμε σε αυτή τη γραμμή, διότι είναι στρατηγικό μας συμφέρον όλη αυτή η περιοχή να σταθεροποιηθεί και να ενταχθεί στην Ευρώπη. Αλλά, βεβαίως, πρέπει η κάθε υποψήφια χώρα και η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας να τηρήσουν όλες τις προϋποθέσεις, μεταξύ των οποίων εξέχουσα θέση έχει η καλή γειτονία.